Met regelmaat gebeurt het dat ik mensen binnen krijg met fietsen die een niet correcte maat verkocht hebben gekregen. Opvallend is hierbij dat de verkeerd verkochte fietsen vrijwel nooit te groot, maar bijna altijd te klein zijn. Deze fout wordt gemaakt omdat veel fietswinkeliers de neiging hebben om de maten van de triathlonfietsen te vergelijken met die van racefietsen en die vlieger gaat niet op. Dat komt ten eerste door de afwijkende positie die je op een triathlonfiets hebt. De specifieke liggende houding kenmerkend voor de triathlonfiets is van grote invloed op de juiste maat. Mensen met een lang bovenlijf zullen een andere afstand van het zadel naar het stuur hebben dan mensen met een korter bovenlijf. Ook het aanbod van verschillende zitbuishoeken onder time trial/triathlonfietsen is groter dan bij de racefietsen het geval is en het scheelt beduidend of je een fiets aanschaft met een zitbuishoek van 75 graden of een fiets met 79 graden. Mocht je het een aangeschaft hebben en het ander nodig hebben dan los je een dergelijk verschil niet meer op door het zadel wat op de rails te verschuiven. Maar bovenal gaat het vaak mis omdat de merken hun geometrische verhoudingen compleet veranderen. En dat soms binnen een periode van een paar jaar en helaas wordt dit nooit goed uitgelegd op hun websites.

Om een paar voorbeelden te noemen geef ik eerst een korte uitleg van de veel gebruikte termen bij fabrikanten, maar in Nederland vrijwel niet geadopteerde meetmaat Stack en Reach omdat je daar een zogenaamde Stack en Reach fitbike voor nodig hebt. Toch kun je via de Stack en Reach maten met daarbij de zadelbuishoek alle triathlonfietsen perfect qua pasvorm met elkaar vergelijken. Daarom hebben merken zoals Trek, Felt, Cervélo, Cannondale, etc. deze maataanduidingen in hun geometrietabel staan. Even in het kort wat Stack en Reach betekenen en voor de mensen die het uitgebreider willen weten die kunnen hier klikken.

Stack: dit is de verticale hoogte gelijk gemeten in cm gelijk aan het hart van het bracket tot aan de bovenkant van de balhoofdbuis.

Reach: dit is de horizontale lengte gemeten in cm gelijk aan die het hart van het bracket tot aan het midden van de bovenkant van de balhoofdbuis.

Wanneer je nu ook weet wat voor jou de ideale zitbuishoek is, je zadelhoogte, de afstand van je zadel tot je elleboogpads en het hoogte verschil van je zadel en elleboogpads kun je goed bepalen wat wel en niet past.

Zoals al eerder gezegd maken de fabrikanten het nog moeilijker dan nodig zou hoeven zijn omdat ze geometrische wijzigingen nooit echt goed uitleggen op hun websites. Als voorbeeld neem ik Jan Demo. Jan Demo rijdt nu naar volle tevredenheid en in een correcte positie op een Specialized Transition Pro uit 2009 in maat XL. Maar hij heeft zijn oog laten vallen op een nieuwere versie van de Transition Pro of misschien toch maar meteen het nieuwste van het nieuwste en investeren in de nieuwe Specialized Shiv Tri. In zijn maat, een Transition Pro uit 2009 in XL, zijn de Stack en Reach waarde resp. 52,7 cm en 42,5 cm. De nieuwe versie van de Transition Pro heeft echter in maat XL een andere Stack en Reach waarde gekregen, namelijk resp. 54,2 cm en 42,1 cm. Dat betekent dat de balhoofdbuis in de nieuwe 2010/2011 uitvoering 1,5 cm hoger is dan van zijn eigen fiets en ook bijna een halve cm korter. De lengte zou nog wel opgelost kunnen worden, maar er vanuitgaande dat de fiets van Jan Demo helemaal goed is afgesteld zou het kunnen betekenen dat hij niet meer zijn huidige positie zou kunnen handhaven op de nieuwere uitvoering van de Transition Pro.

Maar de verleiding van de nieuwe Specialized Shiv Tri was toch te groot en Jan heeft een Shiv Tri besteld in maat XL. Hij rijdt immers al een Specialized in maat XL dus dat was de logische keuze. Na enige weken wachten wordt Jan gebeld en zijn Shiv Tri staat klaar. Vol trots en vol verwachting begint hij aan zijn eerste ritje en hij komt tot de ontdekking dat de fiets compleet anders zit dan zijn oude goed passende Transition Pro uit 2009. En dat klopt want Specialized heeft de geometrie zoals ze deze voor de Transition Pro hanteerde compleet gewijzigd en deze fiets voor een heel andere type lichaamsbouw atleet ontwikkeld. De Stack en Reach waarden van een Shiv Tri in maat XL zijn namelijk resp. 59 cm en 44,5 cm. Jan Demo zit dus met zijn stuur bijna 6,5 cm hoger dan op zijn oude fiets. Maar niet alleen zit hij hoger hij zit ook veel meer uitgestrekt want de Reach waarde is
2 cm langer. De lengte zou wederom weer wel wat aangepast kunnen worden door het plaatsen van een kortere stuurpen en het verplaatsen van de elleboogpads, maar het hoogteverschil van 6,3 cm is niet te verminderen en nu zit Jan Demo bijna rechtop op zijn fiets.

Jan Demo zijn Transition Pro uit 2009 in maat XL heeft een Stack waarde (52,7cm) die qua maat in de nieuwe Shiv uitkomt ergens tussen maat S(51,5 cm) en M(54 cm). Je zou dan kunnen denken, okay, neem dan een maat S en met een extra spacer van 1 cm zit je weer bijna op de waarde van zijn oude fiets (51,5 + 1cm=52,5 cm). Alleen is de Reach waarde in maat S slechts 38,5 cm dus in het geval van Jan Demo is dit
4 cm korter dan hij nodig heeft en dat is dan weer niet op te lossen met een andere maat stuurpen. Zo zie je dus dat er binnen 1 merk er voor
2 modellen triathlonfietsen
2 compleet verschillende geometrieën worden gehanteerd. De Transition Pro is lang en laag en de Shiv Tri gaat meer richting kort en hoog.

Maar ook merken onderling met elkaar vergelijken in de normale fabrieksmaten is lastig en om die reden gaat het dan vaak ook daar mis als de betreffende winkelier of consument niet zijn huiswerk goed doet. Nemen we weer de Specialized van Jan Demo in maat XL als voorbeeld met de Stack en Reach waarden 52,7 cm en 42,5 cm. Wat in dit model bij Specialized dus een XL betekent is dat voor Felt ‘slechts’ een maatje 56 in bijv. een B12 of een B16. En dat komt meer in de buurt van een M/L. Zoals bij het merk Fuji bijv. inderdaad deze Stack en Reach maten exact overeenkomen in hun maat ML. Maar pas op…..stel je rijdt graag een steile geometrie zoals veel triathleten doen dus omstreeks de 79 a 80 graden. Dan past de Fuji niet meer, want de zitbuishoek is slechts 76 graden en wanneer je dan het zadel maximaal naar voren schuift kom je aan ongeveer 78 graden en dat was het dan toch net niet.

Nog een vergelijking: De Stack waarde van de Specialized Transition Pro 2009 in XL was 52,7 cm. Een Argon18 E-serie heeft in een maat L, die dus normaal gesproken logischerwijs kleiner zou moeten zijn, een hogere waarde namelijk 53,6 cm. Dus maar liefst een cm hoger terwijl we naar een ‘kleinere’ maat kijken -L i.p.v. een XL-. Bij beide fietsen is echter de Reach waarde echter vrijwel op de millimeter gelijk. Of vergelijken de we Stack waarde van de Transition Pro in XL met die van een maat S in het Amerikaanse merk Valdora dan is de Valdora in maat S 1,5 cm hoger dan de Specialized in een XL, maar is de lengte van de Valdora weer
2 cm korter dan de Transiotion Pro.

Volgt u het nog? En als je denkt dat je nu alles nog wist te volgen is er nog een lastige variabele waar sommigen onder ons rekening mee dienen te houden. Het gebeurt nog wel eens dat een fiets bij jou qua Stack en Reach maten klopt, dat de zitbuishoek klopt en dat het toch nog misgaat. Nederlanders zijn nu eenmaal lang van lichaamslengte en dus vaak ook van beenlengte. Langer dan gemiddeld en je moet er rekening mee houden dat wanneer je in een bepaalde maat goed lijkt te passen en je bent in het bezit van een paar lange stelten ook de zadelhoogte nog passend is. Om die reden zijn er al fabrikanten, zoals bijv. Trek, die in hun geometrietabel bij de modellen ook de maximale en minimale zadelhoogte opnemen.

Wat hierboven geldt voor Specialized geldt ook voor meerdere andere merken en heeft helemaal niets te maken met goed of slecht, maar uitsluitend met fysieke eigenschappen van het lichaam zoals flexibiliteit en de verhouding torso/beenlengte. Daar waar de Transition Pro van Jan Demo ontwikkeld was voor de atleet met een normale verhouding torso/beenlengte en een redelijk diepe positie is de nieuwe Specialized Shiv Tri ideaal voor mensen die relatief lange benen hebben en een korter bovenlijf of atleten die helemaal niet diep kunnen/willen zitten. Maar ook bij een merk als bijvoorbeeld Kuota zitten er ruime verschillen tussen de
3 verschillende triathlonmodellen. Hun Kueen-K is gebouwd voor atleten die een langer bovenlijf hebben en behoorlijk diep kunnen zitten, de K-Factor juist voor het tegenovergestelde. De Kuota Kalibur zit er juist een beetje tussen in.

Kuota K-Factor Kuota Kueen-K

Voorkom dat je een ‘fiets’ in de zak koopt en laat je goed voorlichten over de maat van een fiets van je keuze en doe dat bij een specialist die verstand heeft van triathlonfietsen en dat geldt lang niet altijd voor alle racefietsspecialisten. Of nog beter, laat je eerst meten op een Fit bike zodat je kunt ervaren hoe een bepaalde positie en/of fiets virtueel aanvoelt en ga dan kijken welke fietsen er geschikt zijn. Want zoals heel vaak geldt, meten is weten.

Stack en Reach zijn maten ontwikkeld door Dan Empfield, slowtwitch.com, De afbeeldingen van Narrow/Tall en Long/Low zijn van slowtwitch.com