Een veelgevoerde discussie op internet is de discussie over de juiste lengte van de cranks. In dit artikel beperk ik mij tot het deel wat interessant is voor triatleten en dus gaat het over welke cranklengte is interessant voor triatleten. Er circuleren een aantal rekenformules om de juiste cranklengte te bepalen waaronder bijv. de formule die uitgaat van de binnenbeenlengte. Hierbij neemt men de binnenbeenlengte x 2,16=cranklengte in mm. M.a.w. iemand heeft een binnenbeenlengte van 80cm x 2,16=172,8 mm. Volgens de formule zou deze persoon dus een cranklengte van 172,5 mm. moeten rijden.

Het vervelende van alle methodes is dat ze gebaseerd zijn op oudere formules ver voor de tijd van onze triathlonligsturen. En voor elke methode is er wel weer een andere methode te vinden die een kortere of juist langere lengte als uitkomst heeft. Door de verschillen in positie tussen een racefiets en een triathlonfiets ontstaan er ook verschillen in wat correct of beter is. De racefietser zit namelijk veel rechter op de fiets dan een triatleet. De laatste ligt namelijk met zijn bovenlichaam voorover gekanteld op een ligstuur.

De triatleet heeft hierbij het voordeel dat deze positie veel meer aerodynamisch is, maar als nadeel dat je knie veel dichter naar je romp toe komt wanneer je pedaal op de hoogte positie is. Een leuke en simpele thuistest om te ervaren wat het probleem is gaat als volgt:Ga normaal rechtop staan en trek je knie omhoog totdat je bovenbeen horizontaal aan de vloer loopt. Laat je been weer zakken en neem nu een virtuele triathlonpositie aan. Dus buig voorover, ellebogen alsof je op een ligstuur ligt en trek dan wederom je knie omhoog totdat je bovenbeen horizontaal aan de vloer loopt. In het laatste geval kost het veel meer moeite en voel je ook dat het wat gaat wringen in het heup gebied.

Maar er zijn natuurlijk veel meer parameters die invloed hebben op de juiste cranklengte zoals de druk die op knie wordt uitgeoefend bij een bepaalde cranklengte en positie en bijv. het vermogen (Wattage) wat wordt geleverd. En de allerbelangrijkste van allemaal is de efficiëntie van de trapbeweging bij een bepaalde lengte.

Wat in alle methodes om cranklengte te bepalen niet wordt meegenomen, en wat in de wereld van fietsmetingen als 1 van de belangrijkste maten wordt gezien, is de heuphoek. En in dit geval de gesloten heuphoek. M.a.w. de hoek tussen knie/heup/schouder. Wanneer die te scherp wordt treedt er een duidelijk verlies van comfort en vermogen op. Maar ook kunnen er klachten op treden in de verwerking van voeding met maagkramp tot gevolg.

Toch bestaat nog steeds het idee dat een langere crank meer vermogen levert dan een kortere crank omdat de hefboom groter is.Een stelling die ik –als voorstander van kortere cranks in een triathlonpositie– hieronder ga bestrijden.

Ik ga voor deze stelling uit van een triatleet met een positie zoals hiernaast is afgebeeld en dat hij in deze positie een cranklengte gebruikt van 175 mm. Stel nu dat we hem gaan herpositioneren naar een cranklengte van 170 mm. Op het laagste punt is de crank een halve cm korter dus om exact dezelfde kniehoek te houden moet het zadel een halve cm. hoger geplaatst worden om de kortere crank te compenseren.

Voordeel 1: Omdat het stuur gelijk blijft, maar het zadel een halve cm hoger is gezet wordt de rug van deze persoon vlakker dus meer aerodynamisch.

Met de crank op de hoogste positie dus met de knie zo dicht mogelijk naar het bovenlichaam is de crank ook hier weer een halve cm. korter dan de 175 mm. crank, maar we winnen 1 cm. aan ruimte die de knie minder dicht tegen het bovenlichaam komt omdat we het zadel een halve cm hoger hebben gezet.

Voordeel 2: De kortere cranklengte zorgt ervoor dat heuphoek in het lichaam veel minder scherp wordt en er minder druk op de maag/longen wordt uitgeoefend.

Voordeel 3: De kortere hefboom zorgt ervoor dat een hogere cadans makkelijker is vol te houden. Er zijn onderzoeken o.a. van BikeFit goeroe John Cobb die ook een samenhang zien tussen een hoge trapfrequentie tijdens het fietsen en daardoor een makkelijker vol te houden een hoge pasfrequentie tijdens het lopen.

Alle hierboven genoemde voordelen geven aan dat een kortere crank dus vele voordelen biedt, maar nog niet duidelijk is welke kortere lengte dan uiteindelijk het optimale effect biedt en bij welke lichaamslengte welke cranklengte het beste past. Een onderzoek gedaan door de Amerikaan Jim Martin, PhD in exercise science aan de Universiteit van Utah geeft zelfs aan dat er verbetering van Power optreedt bij een korter wordende crank tot aan 145 mm. Pas daarna treedt er een verlies aan Power op. Verder komt uit de test naar voren dat het lichaam meer energie verbruikt bij een langere crank dan bij een kortere crank omdat het lichaam bij de langere crank meer moeite moet doen om het ‘dode’ moment boven aan de pedaalcirkel te overwinnen.

Het probleem van deze studie is echter dat er eigenlijk geen merken zijn die cranks produceren korter dan 160 mm. en zelfs die zijn zeer moeilijk te vinden. Voor zover ik op dit moment heb kunnen nagaan zijn alleen de PowerCranks korter beschikbaar. Maar zelfs bij een cranklengte van 170 mm tot 165 mm is de toename in vermogen groot. En zijn ook de andere genoemde voordelen aanwezig.

De onderstaande video legt alles wat hierboven is beschreven nog eens uit met visuele ondersteuning. Zodat een en ander nog duidelijker wordt. Let er wel op dat de video gemaakt is door de producent van PowerCranks en het hier een niet volledig objectieve mening betreft, maar de visuele uitleg maakt wel goed zichtbaar waar de voordelen in zitten en dat korter daadwerkelijk beter is.