Lance Armstrong – XTERRA USA Championships 2011 (foto: Joost Kling)

“Lance Armstrong is coming home!” Vol opwinding schreeuwt de speaker aan de voet van het Amerikaanse skigebied Snowbasin het publiek wakker. “Just three more minutes before he will enter the transition area”. Duizenden schieten richting de wisselzone. Fototoestellen vliegen uit de tassen. Telefoons liggen gereed in de handen om een glans mee te pikken van Lance Armstrong.

Armstrong maakt zijn rentree in de triathlonsport. Over de hele wereld verschijnen berichten dat ‘the boss’ zijn oude liefde heeft opgezocht. Begon het ooit niet allemaal met triathlon? Het jaarlijkse XTERRA Offroad kampioenschap staat ineens vol in de schijnwerpers, want de 40-jarige Texaan komt in Utah strijden om de nationale titel.

Kranten speculeren al dagen over een eventuele overwinning van de zevenvoudig Tourwinnaar. Journalisten en toeschouwers analyseren als kenners dat hij met een geweldige fietsinhoud voldoende voorsprong kan pakken. Ik snij ondertussen de laatste stukken banaan en loop dan in mijn ‘XTERRA-volunteer’ shirt richting het publiek. Mijn blauwe T-shirt dat ik van de organisatie heb gekregen, geeft toegang tot in het wisselzone. Een mooie plek om Armstrong van dichtbij aan het werk te zien.

Ik verblijf twee weken in Amerika en had in de regionale krant een voorbeschouwing gelezen over de wedstrijd. In Nederland help ik de organisaties van de triathlon van Noordwijkerhout en de Beach Duathlon in Noordwijk. Ik had nog niks gepland voor de zaterdag en het leek mij wel leuk om een kijkje te nemen in de keuken van een Amerikaanse triathlon. Mijn aanmeldingsmailtje krijgt een enthousiast antwoord. En zo sta ik bij de finish al het fruit te snijden dat misschien wel door Armstrong gepakt wordt na de wedstrijd.

“Here is your leader”, waarschuwt de speaker ondertussen het publiek. Iedereen staat klaar om een foto te maken. Maar bij de doorkomst van de Zuid-Afrikaan Dan Hugo daalt het enthousiasme. “Is that him?”, vraagt een jongetje van een jaar of vijf vol verwachting aan zijn vader. Gekleed in een livestrong-shirt en met een baseballpet van Nike antwoord hij ongeduldig en ontkennend. Zijn blik blijft gericht op de ingang van de wisselzone – daar moet Armstrong zo verschijnen.

Niet veel later komt de publiekslieveling langs gespurt. Ook mijn camera klikt. Lance Armstrong ligt vast. Tientallen mensen rennen ondertussen de berg op. Op het parcours dat in 2002 gastheer was van de Olympische ski-onderdeel downhill, vecht Armstrong zich in een loopritme. Net als tijdens de beklimming van een berg met de stempel buitencategorie moet de ene na de andere supporter uitgeput afhaken.

Nadat ik al het fruit hebt klaargemaakt, krijg ik een andere taak. Naast de finish heeft de organisatie een stuk grasveld afgezet. Het is aan mij om samen met twee andere vrijwilligers te zorgen dat iedereen netjes achter de hekken blijft staan, terwijl Armstrong in alle rust na de finish de pers hier te woord mag staan. “People will try to get to him. Don’t let that happen”, motiveert de vrijwilligerscoördinator ons.

De 38-jarige Nicolas LeBrun komt na bijna 2 uur en 25 minuten als eerste over de finish. Ik kijk met waardering naar de triatleet die na een matig zwemonderdeel (24 minuten over anderhalve kilometer) op de mountainbike tijdens het overbruggen van 1100 hoogtemeters (!) de basis legt voor zijn overwinning. Een camerateam snelt op de Fransman af en vuurt enkele standaard vragen af.

De vrijwilligers en duizenden toeschouwers richten hun vizier snel terug richting de berg. Waar blijft het zwart pak met de gele Livestrong letters? Waar blijft hun held en de persoon waarom enkele duizenden supporters deze wedstrijd sfeervol maken”? “Vorig jaar waren er maar een kwart van het aantal toeschouwers dat vandaag langs de kant staat”, vertrouwt een andere vrijwilliger woonachtig in de omgeving mij toe. Enkele minuten later en na de finish van nog drie triatleten begint het publiek te juichen. De finish van Lance Armstrong komt in zicht.

De cameraploeg stopt abrupt een interview en dringt zich langs de mediamensen richting de finish. Niemand wil iets van dit moment missen. Tientallen fotografen flitsen hun memory cards vol. Armstrong, duidelijk vermoeid van de inspanning, loopt richting de tent waar mijn gesneden bananen liggen opgestapeld. Hij leunt tegen een tafel met fruit en drank. Heel even is het rustig rond de man die de XTERRA triathlon in Utah de afgelopen week meer mediawaarde garandeerde dan alle voorgaande edities samen.

Als alles volgens het draaiboek verloopt, mag Armstrong na een minuutje rust langs de verzorgingspost doorlopen in mijn richting. Ondertussen stellen honderden mensen zich achter de hekken op. Zelfs de stoelen die klaar staan glinsteren in de zon om één van Amerikaans grootste sporters ooit te verwelkomen. Met op de achtergrond de vlaggen van de organisatie en het mooiste stukje berg van het skiresort. Het moet een prachtig reclamefilmpje worden voor het skigebied Snowbasin en Utah.

Maar Lance Armstrong heeft een andere gedachte. Hij is kapot en wil even lekker douchen. Even in rust bijkomen van zijn geweldige prestatie. De organisatie was even vergeten dat hun landgenoot zich niet laat regisseren. Lance Armstrong praat alleen als hij iets wil zeggen. Lance Armstrong pakt pas water aan als hij dat wil en al rijk je hem 15 stukjes banaan aan: hij pakt alleen een stuk fruit van de tafel als hij dat zelf wil. Zeker als de strenge protocollen van een Tour de France niet dwingen tot verplichte acties na een uiterste krachtsinspanning.

Dus loopt Armstrong, omringd door het hele mediacircus en honderden supporters, naar de kleedkamers. Trekt hij zich even terug voordat een kwartiertje later zich een geïmproviseerd persmoment voor de kleedkamer afspeelt. Niemand van de organisatie is in staat om de meest bekende triatleet van dat moment in de richting van de opgezette interviewsetting te krijgen. Samen met twee andere vrijwilligers bekijken wij het gebeuren op een afstandje. Langzaam komen andere finishers binnen en ploffen zij neer op het stuk grasveld dat eigenlijk helemaal voor Lance was gereserveerd.

Op de stoel van Armstrong neemt de zilveren medaillewinnaar Dan Hugo plaats. Nadat de camera’s niet meer op Lance gericht staan, toont hij zich samen met winnaar LeBrun tot grootse sport MANNEN. In hun commentaren geen verkeerd woord over de deelname van Armstrong. Over het feit dat de camera’s alleen maar op de voormalig wielrenner gericht stonden. Op het feit dat veel mediamensen dingen over de sport riepen die nauwelijks kloppen, laat staan goed gecheckt zijn.

“Ik hoop dat hij het naar zin heeft gehad en het was een eer om naast hem op het podium te staan”, aldus Hugo. Een dag later lees ik in de regionale krant nogmaals de reactie van de winnaar. “Ik hoop dat Armstrong elke week meedoet, want dan krijgt onze sport alleen maar meer aandacht.”

Mooie woorden na een mooie wedstrijd. Een wedstrijd die dankzij Amstrong over de hele wereld in de media verscheen. Niks over het gruwelijke parcours. Niks over de dramatische temperatuur van 5 graden tijdens de start of over de winnaar of de nieuwe Amerikaans kampioen. Lance Armstrong is terug als triatleet. Hij eindigt op de vijfde plaats tijdens een triathlon in Utah. Meer hoeven wij toch niet te weten?

Joost Kling